INDICE DEI TOPONIMI E DEGLI ETNONIMI

 

Nota:     per le località della Gallia e le altre sedi di avvenimenti riferiti da R. sono riportate in parentesi quadre la distanza in linea d’aria e la posizione, con riferimento alla città di Reims.

Un asterisco (*) identifica le località indicate solo implicitamente nel testo

Abbreviazioni:  a(bbatia), b(asilica), c(astrum), ep(iscopus), m(onasterium),  o(ppidum),

                          p(agus), pal(atium), u(rbs)

 

Adriatico (Adriaticum)

Africa (Africa)

Aisne (Axona), fiume della Francia sett., affluente dell’Oise

Aix (Aquensis ep.), sede arcivescovile provenzale (dép. Bouches-du-Rhône) [645 Km S]

Alamannia (Alemanni), regione storica della Germania sud-occ. (Svizzera)

Alpi Pennine (Penninae Alpes), catena delle Alpi nord-occidentali

Alsazia (Elisatius p.), regione storica della Germania sud-occidentale [270 Km SE]

Alvernia (Arvernicus p.), regione storica della Francia centro-meridionale

Amboise (Ambatia c.), castello sulla Loira (dép. Indre-et-Loire) [300 Km SO]

Amburgo (Hamburg) (Hammaburgensis ep.), sede vescovile (Germania)

Amiens (Ambianum, Ambianensis p.), città vescovile (dép. Somme) [145 Km NO]

Andernach (*), località sul Reno (Germania) [275 Km NE]

Angli (Angli), etnonimo (Inghilterra)

Angoulême (Echolisina), città vescovile (dép. Charente) [495 Km SO]

Angers (Anjou) (Andegauum), città e contea della Francia centro-sett. [390 Km SO]

Aquisgrana (Aachen) (Aquisgranum, Aquense pal.), capitale imperiale (Germania) [225 Km NE]

Aquitania (Aquitani, Aquitania), regione storica della Francia sud-occidentale

Argonne (Argonna), regione collinare tra Champagne e Lorena [80 Km E]

Arles (Arelatenses), sede arcivescovile e comitale provenzale (dép. Bouches-du-Rhône)

Arques (Arcae), località (dép. Seine-Maritime, arr. Dieppe, cant. Offranville) [220 Km NO]

Arras (Atrabatum c.), città comitale, già vescovile (dép. Pas-de-Calais) [145 Km NO]

Artois (Atrabatensium regio), provincia storica della Francia settentrionale [145 Km NO]

Asia (Asia)

Attigny (Atiniacum), palazzo reale sull’Aisne (dép. Ardennes, arr. Vouziers) [47 Km NE]

Augusta (Augsburg) (Augustensis ep.), sede vescovile (Germania)

Aurillac (*), località dell’Alvernia (dép. Cantal), sede del monastero di St-Geraud [500 Km S]

Autun (Augustudunensis ep.), sede vescovile della Borgogna (dép. Saône-et-Loire) [255 Km S]

Auxerre (Autisiodorensis ep.), sede vescovile della Borgogna (dép. Yonne) [165 Km S]

Avenay (Auenniacensis ab.), abbazia (dép. Marne, arr. Reims, cant. Ay) [20 Km S]

Avranches (Abrincantum), città vescovile della Normandia (dép. Manche) [400 Km O]

 

Barbari (Barbari), etnonimo indicante i Normanni e talvolta i Saraceni

Basilea (Basel) (Basiliensis ep.), sede vescovile (Svizzera)

Bayeux (Baiocae), città vescovile della Normandia (dép. Calvados) [345 Km O]

Beauvais (Beluacensis ep.), sede vescovile (dèp. Oise) [145 Km O]

Belgica (Belgae, Belgica), regione storica (Francia nord-orientale e Belgio)

Besançon (Uesontium), città arcivescovile della Borgogna (dép. Doubs)  [270 Km SE]

Blois (Blesum c.), castello e sede comitale (dèp. Loir-et-Cher) [270 Km SO]

Borgogna (Burgundia), regione storica della Francia centro-orientale

Boulogne (Bononia), porto sulla Manica (dép. Pas-de-Calais)  [240 Km NO]

Bourges (Bituricenses), sede arcivescovile (dép. Cher) [270 Km SO]

Braine (Braina), località (dép. Aisne, arr. Soissons) [37 Km O]

Bretagna (Brittania), regione storica della Francia nord-occidentale

Brienne (Briona), castello (dép. Aube, arr. Bar-sur-Aube) [100 Km SE]

Brioude (Bridda c.), castello e sede vicecomitale dell’Alvernia (dép. Haute-Loire) [440 Km S]

Breisach/Brisach (*), località sul Reno (Germania) [300 Km SE]

Broerec (Bruerech), regione della Bretagna (dèp. Morbihan) [530 Km SO]

 

Cambrai (Camaracensis ep.), sede vescovile e comitale (dép. Nord) [115 Km NO]

Cambrésis (Camaracensis p.), provincia storica della Francia settentrionale

Canterbury (Canthorbricensium), sede arcivescovile (Inghilterra) [310 Km NO]

Celtica (Celtae, Celtica), regione storica (Francia centro-settentrionale)

Chalmont (Calaus Mons), località (dép. Seine-et-Marne, arr. Melun?) [130 Km SO]

Châlons-sur-Marne (Catalaunicus ep.), sede vescovile (dép. Marne) [40 Km SE]

Champagne (Campania Remensis), regione storica della Francia nord-orientale

Chartres (Carnotum), città vescovile (dép. Eure-et-Loir) [200 Km SO]

Châtresais (Castricensis p.), provincia storica della Francia nord-orientale [80 Km NE]

Châteaudun (Castrum Dunum), località (dép. Eure-et-Loir) [240 Km SO]

Château-Thierry (Castrum Theoderici), località (dép. Aisne) [50 Km SO]

Chausot (Causostis c.), castello (dép. Marne, arr. Reims, cant. Ay, com. Mareuil) [23 Km S]

Chelles (Chelae), località sulla Marna (dép. Seine-et-Marne, arr. Meaux) [115 Km SO]

Chèvremont (Capraemons), località presso Liegi (Belgio) [190 Km NE]

Chiers (Kara), fiume della Francia nord-orientale, affluente della Mosa

Cisalpino (Cisalpinus), etnonimo, riferibile agli abitanti della Borgogna Giurana

Clermont-Ferrand (Aruerni), sede vescovile (dép. Puy-de-Dôme) [395 Km S]

Colonia (Köln) (Coloniensis metr.), sede arcivescovile (Germania) [280 Km NE]

Compiègne (Compendium, Compendiense pal.), palazzo reale (dép. Oise) [90 Km O]

Condroz (Condrucium), regione storica del Belgio, a SO di Liegi [150 Km NE]

Conquereuil (*), località (dép. Loire-Atlantique, arr. Chateaubriant, cant. Guéméne) [470 Km SO]

Corbie (Corbeiensis ab.), abbazia (dép. Somme, arr. Amiens) [130 Km NO]

Costanza (Konstanz) (Constantiensis ep.), sede vescovile (Germania)

Coucy-le-Château (Codiciacum c.),  castello (dép. Aisne, arr. Laon) [60 Km NO]

Coutances (Constantia), città vescovile della Normandia (dép. Manche) [400 Km O]

 

Denain (Donincum o.), fortezza (dép. Nord, arr. Valenciennes) [125 Km NO]

Dijon (Diuion c.), castello della Borgogna (dép. Côte-d’Or) [225 Km SE]

Doubs (Aldis Dubis), fiume della Francia centro.orientale, affluente della Saona

Douzy (Duodeciacum vicum), località (dép. Ardennes, arr. Sedan, cant.Mouzon) [87 Km NE]

Dreux (Drocae c), castello (dép. Eure-et-Loir) [200 Km SO]

 

Ebro (Hiberus), fiume della Spagna settentrionale

Eichstädt (Eistetiensis ep.), sede vescovile (Germania)

Épernay (Sparnacum), località (dép. Marne) [24 Km SO]

Estresse (*), località nei pressi di Beaulieu-sur-Dordogne (dép. Corrèze) [500 Km SO]

Étampes (Stampae), località (dép. Essonne) [165 Km SO]

Eu (Auga o.), fortezza costiera (dép. Seine-Maritime, arr. Dieppe) [210 Km NO]

Europa (Europa)

Evreux (Ebrocae), città vescovile della Normandia (dép. Eure) [210 Km O]

 

Fauquembergues (*), località (dép. Pas-de-Calais, arr. Saint-Omer) [205 Km NO]

Fiandra (Flandrenses, Morini), regione storica del Belgio

Fleury (Floriacensis ab.), abbazia sulla Loira (dép. Loiret, cant. Ouzouer) [215 Km SO]

Francia (Franci, Francia)

Fulda (Uuldense m.), abbazia della Franconia (Germania) [435 Km NE]

 

Gallia (Galli, Gallia), regione storica compresa tra il Reno, le Alpi e i Pirenei

Garonna (Garunna), fiume della Francia sud-occidentale

Genauni (Genauni), etnonimo, riferibile agli abitanti della Borgogna Giurana

Germania (Germani. Germania)

Geul (Gullus), fiume tra Belgio e Olanda, affluente della Mosa

Giudei (Iudei), etnonimo

Gorze (*), abbazia non distante da Metz (Lotaringia) [145 Km E]

Gotia (Gothia), regione storica della Francia meridionale

Guascogna (Uasco), regione storica della Francia meridionale

Guines (Guisum o.), fortezza (dép. Pas-de-Calais, arr. Calais) [235 Km NO]

 

Halberstadt (Alfureesdetensis ep.), sede vescovile (Germania)

Harburc (Harburc o.), fortezza alla confluenza tra Geul e Mosa [215 Km NE]

Hesbaye/Hasbain (Hasbanium), regione storica del Belgio, a O di Liegi [190 Km NE]

Herstal (Harstalium), località presso Liegi (Belgio) [195 Km NE]

Hildesheim (Hildinesbeimensis ep.), sede vescovile (Germania)

 

Ingelheim (Angleheim, Engleheim), palazzo imperiale sul Reno (Germania) [300 Km E]

Isola Britannica (Brittannica insula)

 

Jeufosse (Giuoldi fossa), località (dép. Yvelines, arr. Mantes, cant. Bonnières) [180 Km O]

Jupille (Iuppila), località presso Liegi (Belgio) [195 Km NE]

 

La Fère (Fara o.), fortezza (dép. Aisne, arr. Laon) [56 Km NO]

Langeais (*) (oppidum, castrum), castello (dép. Indre-et-Loire, arr. Chinon) [345  Km SO]

Langres (Lingonica u.), città vescovile della Borgogna (dép. Haute-Marne) [180 Km SE]

Laon (Laudunum,  Laudunensis u.), città vescovile (dép. Aisne) [46 Km NO]

Le Puy (u. Anitium), città vescovile (dép. Haute-Loire) [470 Km S]

Leten(?) (Litta), località presso Liegi (Belgio) [215 Km NE]

Liegi (Leodicensis ep.), sede vescovile (Belgio) [190 Km NE]

Limoges (Lemouicae, Lemouica u.), città vescovile (dép. Haute-Vienne) [435 Km SO]

Lisieux (Lisoium), città vescovile della Normandia (dép. Calvados) [275 Km O]

Loira (Loire) (Liger), fiume della Francia centro-settentrionale

Lotaringia/Lorena (Lotharienses), regione storica (Francia nord-orientale e Belgio)

Lione (Lyon) (Lugdunensis metr.), sede arcivescovile (dép. Rhône) [395 Km S]

 

Maastricht (Treiectum), cittadina del Limburgo (Olanda) [215 Km NE]

Mâcon (Matisconensis ep.), sede vescovile della Borgogna [335 Km S]

Mâconnais (Matisconensium ager), provincia storica della Francia centro-orientale [335 Km S]

Magonza (Mainz) (Maguntinus ep.), sede arcivescovile (Germania) [315  Km NE]

Margut-sur-Chiers (Margolius), località (dép. Ardennes, arr. Sedan, cant. Carignan) [97 Km]

Marmoutier (Maius Monasterium), abbazia (dép. Indre-et-Loire, cant. Tours) [325 Km SO]

Marna (Matrona), fiume  della Francia settentrionale, affluente della Senna

Meaux (u. Meldis, Meldensis p.), città vescovile (dép. Seine-et-Marne) [88 Km SO]

Mediterraneo (Mediterraneus)

Meerssen (Marsna), cittadina del Limburgo (Olanda) [220 Km NE]

Melun (Meledunum, Milidunum c.), castello sulla Senna (dép. Seine-et-Marne) [130 Km SO]

Meotide (Meotis), nome classico del mar d’Azov

Metz (Mettis), città vescovile della Lotaringia (dép. Moselle) [160 Km E]

Mézières (Maceriae o.), fortezza (dép. Ardennes) [76 Km NE]

Minden (Mindensis ep.), sede vescovile (Germania)

Mons (Mons Castrati Loci), località dell’Hainaut (Belgio) [120 Km N]

Mont-Notre-Dame (Mons S. Mariae), località (dép. Aisne, arr. Soissons, cant. Braine) [33 Km O]

Montaigu (Mons Acutus c.), castello (dép. Aisne, arr. Laon, cant. Sissonne) [35 Km NO]

Montier-en-Der (Deruense m.), abbazia (dép. Haute-Marne) [100 Km SE]

Montigny (Montiniacum o.), fortezza (dép. Aisne, arr. Soissons, cant. Vic-sur-Aisne) [68 Km O]

Montmartre (Mons Martirum), quartiere di Parigi [130 Km SO]

Montpensier (Mons Panchei c.), castello (dép. Puy-de-Dôme, arr. Riom) [365 Km S]

Montreuil (Monasteriolum o.), fortezza (dép. Pas-de-Calais) [210 Km NO]

Mosa (Mosa), fiume della Francia nord-occ., del Belgio e dell’Olanda

Mouzon (Mosonum c.), castello sulla Mosa (dép. Ardennes, arr. Sedan) [85 Km NE]

Münster (Mimegarduurdensis ep.),sede vescovile (Germania)

 

Nantes (Namtae, Namtarum civ.), città vescovile (dép. Loire-Atlantique) [475 Km SO]

Neustria (Neustria), regione storica (Francia centro-settentrionale)

Nevers (Niuernica u.), città vescovile e comitale della Borgogna [260 Km S]

Nilo (Nilus), fiume africano

Nîmes (Nemausini), sede vescovile provenzale (dép. Gard)

Norico (Noricum), regione storica della Germania meridionale (Baviera)

Normanni (Nortmanni, Piratae), etnonimo

Notre-Dame (b. Sanctae Mariae), chiesa di Mouzon

Notre-Dame (b. Sanctae Mariae), cattedrale di Reims

Noyon (Nouiomum), città vescovile (dép. Oise, arr. Compiègne) [83 Km NO]

 

Omont (Altus mons o.), fortezza (dép. Ardennes, arr. Mezières) [65 Km NE]

Orange (Aurasicani), sede vescovile provenzale (dép. Vaucluse)

Orbais (Orbatium), abbazia (dép. Marne, cant. Montmort-Lucy) [40 Km SO]

Orléans (Aurelianis, Aurelianenses), città vescovile (dép. Loiret) [220 Km SO]

Osnabrück (Osnebruggensis ep.), sede vescovile (Germania)

Ostia (Ostiensis ep.), sede vescovile presso Roma (Italia)

Ouche (Oscara), fiume della Borgogna, affluente della Saona

 

Paderborn (Paderbrunnensis ep.), sede vescovile (Germania)

Parigi (Paris) (Parisius), città vescovile [130 Km SO]

Passau (Pazsoensis ep.), sede vescovile (Germania)

Pavia (Ticinum, Papia), capitale del Regnum Italicum [600 Km SE]

Périgueux (Petragora), città vescovile (dép. Dordogne) [515 Km SO]

Péronne (Perona), località (dép. Somme) [110 Km NO]

Picquigny (Pinchinea insula), località (dép. Somme, arr. Amiens) [155 Km NO]

Pirenei (Pireneus), catena montuosa tra Francia e Spagna

Po (Padus), fiume italiano

Poitiers (u. Pictauis), città vescovile e comitale (dép. Vienne) [405 Km SO]

Poitou (Pictauorum terra), provincia storica della Francia centro-occidentale

Ponthion (Pontion), palazzo reale (dép. Marne, arr. Vitry, cant. Thiéblemont) [80 Km SE]

Porcien (Porcensis p.), località (dép. Ardennes) [35 Km NE]

Provenza (Prouintia), regione storica della Francia sud-orientale

Prüm (Prumiensis ab.), abbazia della Renania (Germania) [200 Km NE]

 

Ratisbona (Radisponensis ep.), sede vescovile (Germania)

Ravenna (Rauenna), città arcivescovile e sede imperiale (Italia) [820 Km SE]

Reims (Remi, Remorum u.), città arcivescovile (dép. Marne)

Reno (Rhein/Rhin) (Rhenus), fiume dell’Europa centrale, al confine tra Gallia e Germania

Ribe (Ribunensis ep.), sede vescovile (Danimarca)

Rifei (Riphei), monti mitici, identificabili con gli Urali (Russia)

Rodano (Rhône) (Rhodanus), fiume della Francia sud-orientale

Roma (u. Roma), sede papale e capitale imperiale (Italia) [1050 Km SE]

Rouen (Rhodomum, Rodomum), città arcivescovile (dép. Seine-Maritime) [215 Km O]

 

Saint-Basle (Sanctus Basolus), abbazia presso Reims, oggi scomparsa [15 Km SE]

Saint-Denis (Sancti Dionisius, R. et E.), abbazia (dép. Seine-St-Denis) [125 Km SO]

Saint-Faron (Sanctus Pharo), chiesa abbaziale di Meaux

Saint-Géraud (Sanctus Geroldus), abbazia di Aurillac

Saint-Julien (b. Sancti Iuliani), chiesa abbaziale di Tours

Saint-Julien (c. Sancti Iuliani),  identifica Brioude

Saint-Lomer (Sanctus Laudomarus), abbazia presso Blois

Saint-Martial (Sanctus Marcialis), chiesa abbaziale di Limoges

Saint-Martin (Sanctus Martinus), chiesa abbaziale di Tours

Saint-Médard (Sanctus Medardus), abbazia di Soissons

Saint-Pierre (Sanctus Petrus), chiesa di Mouzon

Saint-Quentin (Sanctus Quintinus), località (dép. Aisne) [86 Km NO]

Saint-Remi (Sanctus Remigius), abbazia presso Reims

Saint-Timotée (Sanctus Timotheus), abbazia presso Reims

Saint-Vaast (Sanctus Vedastus), abbazia di Arras

Saint-Vincent (Sanctus Uincentius), chiesa di Laon

Sainte-Bathilde (Sancta Baltildis), abbazia di Chelles

Sainte-Colombe (Sancta Columba), chiesa abbaziale presso Sens

Sainte-Croix (Sancta Crux), cattedrale di Orlèans

Sainte-Geneviève (beata Genouefa), chiesa presso Soissons

Sainte-Macre (Sancta Magra), località (dép. Marne, arr. Reims, cant. Fismes)  [25 Km O]

Sainte-Radegonde (Sancta Radegundes), abbazia presso Poitiers

Saints Crépin et Crépinien (b. Sanctorum Crispini et Crispiniani), chiesa di Soissons

Salerno (Salernitanus), città dell’Italia meridionale

Salisburgo (Salzburg) (Salzburgensis ep.), sede vescovile (Austria)

San Pietro (b. Sancti Petri), chiesa di Roma

San Remigio (b. beati Remigii), chiesa di Ingelheim

Saona (Saone) (Araris), fiume della Borgogna, affluente del Rodano

Saraceni (Barbari, Piratae), etnonimo

Sarmati (Sarmatae), etnonimo indicante gli Slavi

Sassonia (Saxonia), regione storica della Germania settentrionale

Schleswig (Sleosuuicensis ep.), sede vescovile (Germania)

Sées (Sagium), città vescovile della Normandia [290 Km O]

Senlis (Silletum, Silvanectis), città vescovile (dép. Oise) [105 Km O]

Senna (Seine) (Sequana), fiume della Francia settentrionale

Sens (Senonica u.), città arcivescovile (dép. Yonne) [130 Km SO]

Slavi (Sclaui), etnonimo

Soissons (Suessonica u., Suessorum u.), città vescovile (dép. Aisne) [53 Km O]

Somme (Summa), fiume della Francia settentrionale

Spagna (Hispania)

Spagna Citeriore (Hispania Citerior), regione storica (Catalogna)

Spira (Speyer) (Spirensis ep.), sede vescovile (Germania)

Stavelot/Stablo (*), abbazia nelle Ardenne (Belgio) [185 Km NE]

 

Tanai (Don) (Thanais), fiume russo

Thérouanne (Morinensis ep.), sede vescovile (dép. Pas-de-Calais) [200 Km NO]

Tirreno (Thirrenum)

Tolosa (Toulouse) (Tholosani), sede vescovile aquitana (dép. Haute-Garonne)

Tongres (Tungri, Tungrensis ep.), sede vescovile della Lotaringia (Belgio) [200 Km NE]

Toul (Tullensis ep.), sede vescovile della Lotaringia (dép. Meurthe-et-Moselle) [150 Km SE]

Tours (Turoni, Turonica u.), città arcivescovile (dép. Indre-et-Loire) [325 Km SO]

Treviri (Trier) (Treuericus metr.), sede arcivescovile (Germania) [200 Km NE]

Trosly (Trosleium), località (dép. Aisne, arr. Laon, cant. Coucy) [60 Km NO]

Troyes (Trecae, Trecasina u.), città vescovile e comitale(dép. Aube) [105 Km S]

 

Ugo, fortezza d’ (Hugonis o.), località non identificata (Les Juifs? [210 Km SO])

Ungari (Hungari), etnonimo

Utrecht (Treiectensis ep.), sede vescovile (Olanda)

 

Verdun (Uerdunum, Uirdunum), città vescovile e comitale (dép. Meuse) [96 Km E]

Vermandois (Ueromandensis p.), provincia storica della Francia settentrionale [90 Km NO]

Vesle (Uitula), fiume della Champagne, affluente dell’Aisne

Vich (*), sede vescovile catalana (Spagna) [825 Km SO]

Vienne (Vienna), sede arcivescovile (dép. Isère) [420 Km S]

 

Worms (Uuarmacensis ep., p.), sede vescovile (Germania) e contea renana [315 Km E]

Würzburg (Uuirzburgensis ep.), sede vescovile (Germania)

 

York (Euruich), città dell’Inghilterra centro-orientale [640 Km NO]